Μπορεί από την Αθήνα, που έζησε σκληρή συνεχή δουλεία εξακοσίων χρόνων, να λείπουν τα αριστουργήματα της Αναγέννησης και οι μεγαλόπρεποι ναοί που συναντάει κανείς σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όμως κάθε γωνία της, τουλάχιστον της παλαιάς πόλης, είναι γεμάτη από κομψότατες εκκλησίες, που μαρτυρούν θαυμαστό πλούτο πίστης και σπάνιας ένθεης τέχνης, που εντυπωσιάζουν όχι μόνο τις φιλόθεες ψυχές, αλλά και τους εραστές της εκλεπτυσμένης ελληνορθόδοξης τέχνης και της ελληνικής Ιστορίας, αφού πολλές από αυτές τις εκκλησίες συνδέονται και με πρόσωπα και γεγονότα του Έθνους τουλάχιστον των τελευταίων χιλίων χρόνων.
Οι μνημειακές εκκλησίες της πόλης, που παρουσιάζονται εδώ με συντομία, είναι είτε παλαιοχριστιανικές βασιλικές (δυστυχώς ερειπωμένες), είτε της βυζαντινής και μεταβυζαντινής εποχής (μερικές χαρακτηριστικά κτίσματα της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής, όπως αυτή αναπτύχτηκε στην Αθήνα), με εξαίρετα ψηφιδωτά και τοιχογραφίες κατά κανόνα ταπεινών ανώνυμων καλλιτεχνών, είτε ναοί του κέντρου, που οικοδομήθηκαν κυρίως τον 19ο αι., μετά την Απελευθέρωση, και είναι έργα σπουδαίων αρχιτεκτόνων.
